WORKBENCH | D'ALM GUITARS - Teun Dalm - Gitaarbouwer

Tekst: Jan Blaauw

Als gitarist heb je meer dan voldoende keuze uit aanbod van gitaren. Merken, modellen, prijzen. En met een beetje mazzel vind je een exemplaar die voldoet aan al je wensen. Of toch niet? Tijd om op zoek te gaan naar iemand die jouw gitaar kan bouwen! Teun Dalm van D'Alm Guitars bijvoorbeeld.

Halszaak

De nu 24-jarige Teun Dalm - D'Alm Guitars - had, een aantal jaren geleden, een Squier en kwam op het lumineuze idee om daar de hals maar eens van te vervangen. Moest kunnen toch? "Eigenlijk was ik niet zo slim bezig" vertelt Teun. "Een hals is zo te koop. Vervolgens klopten de boorgaten niet dus dat moet ik eerst aanpassen. Stemmechanieken erop gezet. Toen ik dat voor elkaar had en vol trots de snaren had geplaatst klonk de gitaar zo vals als een kraai. Bleek dat de mensuur niet klopte. Het verschil in afstand tussen de topkam tot aan de brug wijkt per merk af. Had ik geen rekening meegehouden. Het verschil tussen een Fender en een Gibson hals is de afstand tussen de frets. Een Fender hals is doorgaans wat langer. De hals die ik gekocht had en de positie van de brug op mijn gitaar waren dus niet op elkaar afgestemd. Tijd om mij maar eens te verdiepen in de materie."

Teun schaft het boek aan 'Make your own electric guitar' van Melvin Hiscock. De 'gitaarbouwbijbel' waar hij tot op de dag van vandaag gebruik van maakt. De schrijver neemt je stap voor mee door het proces van het bouwen van een gitaar. En dit met diverse modellen zoals een Telecaster, een Gibson gelijkend model en een basgitaar. Aan de hand van veel foto materiaal en een heldere uitleg.

Bouwvirus

Een van de laatste gitaren die Teun heeft gebouwd is een Les Paul model voor gitarist Ruben Hoeke. Hij kwam ik contact met Hoeke via een wederzijdse kennis. De lat lag meteen hoog. "Ik ging strontzenuwachtig op pad met twee gitaren die ik had gebouwd en kwam terug met een opdracht. En een uitdaging. Ruben wilde namelijk een kopie van zijn Les Paul terwijl ik toch graag iets van mijzelf in het ontwerp kwijt wil. De wijze waarop de snaren uit de body komen bijvoorbeeld. Daar heb ik echt voor moeten knokken. Ik wilde dat je in één oogopslag kon zien dat dit geen 'gewone' Les Paul zou zijn. De vorm en afwerking van de body, van waaruit de snaren, geleid door busjes, te voorschijn komen, maakt dit signature model zeer bijzonder.

Ook afwijkend ten opzichte van een Les Paul zijn het aantal knoppen. Op een Les Paul zitten er vier. Twee volume regelaars en twee toonregelaars. Maar toen ik een Ruben een aantal keren had bezocht viel het mij op dat hij de toonregeling op zijn gitaar nooit gebruikt. En als je ze niet gebruikt dan kun je ze net zo goed weglaten. De twee knoppen die er nu opzitten hebben een dubbele functie. Naast volumeregelaars zijn het push-pull knoppen. Daarmee kun je de helft van de humbucker elementen afsluiten wat direct invloed heeft op het geluid. De elementen zelf heeft Ruben uitgezocht. Hij heeft door de jaren heen een voorkeur gekregen voor een bepaald soort element en die hebben we dan ook ingebouwd.

Een andere wens van Ruben was om de gitaar lichter in gewicht te laten zijn dan een Les Paul. De body is dan ook dunner. Maar door de keuze van het hout en de manier waarop de gitaar geconstrueerd is, is het resultaat vrijwel gelijk. Een licht spelende gitaar die onversterkt al een mooie toon en klank heeft."

Puur handwerk

De gitaren van Teun Dalm zijn echt handwerk. De houtsoorten voor de body's en halzen zoekt hij uit op het oog en gehoor. Even kloppen op het hout, luisteren, het geeft een schat aan informatie. En zo kan hij goed inschatten wat de houtstructuur voor effect zal hebben op het gitaargeluid. Voor de bewerking en het bouwen maakt hij geen gebruik van computergestuurde freesmachines. Alles wordt gemeten, afgetekend, gezaagd en bewerkt met de hand. Ook de afwerking en het lakken. "Op diverse forums worden tips en wetenswaardigheden uitgewisseld tussen gitaarbouwers onderling. Daar doe ik ideeën op en wissel ook mijn vondsten en oplossingen uit. En je komt er de meest uiteenlopende meningen tegen over hoe je een gitaar eigenlijk moet bouwen. Meningen van 'houthakkers' en van puristen."

Professional

Een professionele stap zetten richting het fulltime bouwen van gitaren ziet Teun voorlopig niet gebeuren. "Ik kan het nu prima combineren met mijn werk. Wellicht in de toekomst, met meer opdrachten, dat ik het aantal uren van mijn baan zou kunnen uitruilen voor gitaarbouwen. Eerste prioriteit is nu een ruimte waarin ik alles kan doen. Dat zou al een stuk makkelijker werken."

Op terugweg meende ik een heel klein bootje te zien varen op de Zaan. Teun Dalm gaat voor kwaliteit. Als achtjarig jochie al...