INTERVIEW | Dan Patlansky - Niemand speelde blues...

Tekst: Jan Blaauw

Zijn 'lokale' tournee door Zuid Afrika zit er bijna op en hij heeft een maand vrijaf in het vooruitzicht. Iets waar Dan Patlansky naar uitkijkt want hij is, naar eigen zeggen, zeer tevreden, maar behoorlijk gesloopt. Het afgelopen jaar heeft hij met zijn band een intensieve tournee gedaan, die hem onder andere naar Nederland bracht.

De eerste kennismaking met Dan Patlansky vond dan ook plaats in Nederland. Uiterst vriendelijk, vol energie en zonder bullshit. Gedreven in zijn spel en begeleid door zijn vaste band timmert - de in Zuid Afrika populaire - Dan in Europa aan de weg, geleidelijk een eigen publiek opbouwend.

Litouwen

Patlansky is niet bepaald een 'household name' in Zuid Afrika. Geboren en opgegroeid in Johannesburg, liggen de wortels van Dan in Litouwen. Zijn grootouders komen daar vandaan en emigreerden van Oost Europa naar Zuid Afrika. Muziek speelde in de jeugd van Dan een belangrijke rol. "Met name naar muziek luisteren" begint Dan, "Want mijn ouders bespeelden geen enkel instrument. Maar er hing altijd muziek in de lucht toen ik opgroeide. Vooral classic rock en blues. Dat is mij met de paplepel ingegeven. Namen als Led Zeppelin, Pink Floyd, Jimi Hendrix, héél veel Jimi Hendrix en bluesnamen als Albert King, B.B. King, Stevie Ray Vaughn, Albert Collins, Robert Johnson. Ik kan zo nog wel even doorgaan. De lijst is eindeloos. Mijn ouders luisterden naar alles wat je kon vinden binnen die twee muziekstijlen. Ze luisterden er thuis naar, in de auto, echt overal."

"Dus toen ik begon met het bespelen van een instrument, zo rond mijn tiende jaar, waren die muziekstijlen het meest voordehand liggend voor mij om mee aan de slag te gaan. Ik had ook het idee dat ik rock en blues, meer als andere stijlen, beter kende omdat ik er mee ben opgegroeid. En aangezien gitaren in die muziek een belangrijke rol speelden, werd ik bijna automatisch richting dat instrument getrokken. Bovendien kwam de gitaar over als het meeste 'rock and roll'. Dus toen besloot ik om er maar eens een op te pakken. Ik luisterde heel veel naar de platen en probeerde erachter te komen hoe de muziek van Stevie Ray Vaughn, B.B. King of Pink Floyd in elkaar stak. Voor het merendeel zelfstudie. Met de gitaar naast de platenspeler. Volgens mij is dat nog steeds de beste manier. Tegenwoordig kun je heel veel muziek online beluisteren of uitgewerkte partijen vinden. Maar je oren leren gebruiken is volgens mij veel effectiever. Je slaat de informatie veel dieper op!"

Gevoel

Zo lang Dan zich herinnert heeft de blues zich verankert in zijn lijf. Dat ging heel natuurlijk. "Vanaf het moment dat ik bewust naar muziek kon luisteren wilde ik het al spelen. In het begin ging dat uiteraard met horten en stoten. Het duurt gewoon een tijd voordat je het idee hebt dat je je instrument een beetje in je vingers hebt zitten. Vervolgens duurt het nog een tijd voordat je kunt laten horen wat je diep in je hart hebt zitten en daarmee een publiek probeert aan te spreken. En feitelijk ben ik daar nog steeds mee bezig. Dat proces houdt nooit op. Steeds weer doemen er nieuwe ideeën op en probeer ik via mijn gitaarspel een weg te vinden om die ideeën te vertalen in muziek."

Dan's ouders steunden hun zoon in zijn keuze om gitaar te leren spelen. "Ze zullen waarschijnlijk hebben gedacht dat het voor mij meer een hobby was dan een poging om er later mijn carrière van te maken. Maar hoe langer ik speelde, hoe beter ik werd en hoe meer ik er aan begon te denken om als professioneel muzikant een bestaan op te bouwen. Dat leek me wel tof! Mijn ouders hebben mij ook dáárin altijd gesteund."

"Om je brood te verdienen als muzikant moet je een lange adem hebben. Voor mij was het prettig dat ik nog thuis kon wonen, met een dak boven mijn hoofd en eten op tafel begrijp je? Vanuit die basis heb ik zo'n drie jaar kunnen werken om een naam op te bouwen."

Generatiekloof

Generatiegenoten van Dan waren helemaal niet bezig met blues. In de jaren negentig was grunge muziek het helemaal en zo stond Dan er met zijn gitaar en zijn voorliefde voor blues er wat verloren bij. "Het was een onmogelijke opgave om leeftijdsgenoten te vinden die ook blues wilden en konden spelen. Dus moest ik op zoek naar oudere muzikanten, veertigers, die wel blues speelden en een voorliefde hadden voor die muziek. Tegenwoordig is dat gelukkig anders. Bluesmuziek maakt een opmars in Zuid Afrika, maar in de jaren negentig was ik een roepende in de woestijn."

De van oorsprong uit Afrika afkomstige muziekstroming kon bij de lokale Zuid Afrikaanse bevolking geen potten breken. De Afrikaanse gemeenschap interesseerde zich totaal niet voor bluesmuziek. "Het lijkt wel of het hier meer wordt ervaren als een voornamelijk blanke muziekstroming. Dat werkt nogal vervreemdend met name omdat de blues een Afro Amerikaanse geschiedenis heeft. Gelukkig raakt het publiek meer en meer gemengd en jongeren ontdekken de blues stap voor stap. Blank en zwart. Door het vele touren bouwen we door de gehele bevolking een publiek op en dat vind ik fantastisch."

Springsteen

Op 1 februari 2014 speelde Dan Patlansky in het voorprogramma van Bruce Springsteen in Johannesburg. Voor Springsteen was het zijn eerste live concert in Zuid Afrika. Voor Dan een onverwachte ervaring om zijn muziek te kunnen spelen in een uitverkocht stadion voor bijna negentigduizend mensen. "Ik tour door Zuid Afrika sinds ik van de middelbare school ben gekomen. Al met al zo'n twintig jaar. Bluesmuziek werd er niet gespeeld toen ik begon en in die twintig jaar hebben we heel wat aanhang gekregen en heel veel publiciteit. Tijdens een tour door Duitsland in 2013 kregen we een telefoontje van de promoter die Bruce Springsteen naar Zuid Afrika haalde. Hij vond ons een prima aanvulling als supporting act voor Bruce. 'Maar...', vertelde hij er meteen bij 'Ik kan niets beloven want Bruce werkt nooit met supporting acts'. Zijn shows duren gemiddeld al drie uur dus heeft hij daar ook geen behoefte aan. Wij van onze kant hadden zoiets van 'Kijk maar, we zien wel wat er uitkomt' en vergaten het voorval eigenlijk al snel door de drukte van de tour."

De promotor stuurde al het beschikbare materiaal van Dan Patlansky naar het management van Bruce Springsteen in de States om uiteindelijk bij Bruce zelf terecht te komen. "Springsteen reageerde enthousiast en liet meteen weten het prima te vinden om ons als supporting act te laten spelen. Het feit dat we die mogelijkheid kregen vonden we uiteraard fantastisch! Voordat we het eerste nummer begonnen scheten we in ons broek van de spanning. Het is publiek wat voor Springsteen is gekomen. We móesten ze overtuigen. De respons van het publiek na het eerste nummer was overweldigend... Het is bovendien ongelooflijk wat dat optreden heeft betekend qua bereik voor blues en bluesrock muziek in Zuid Afrika. Niet alleen voor ons maar ook voor andere bands die deze muziekstijlen hebben omarmd."

Onafhankelijk

Alle uitgebrachte albums van Dan Patlansky - inmiddels bestaand uit zeven albums - worden in eigen beheer, en dus onafhankelijk, opgenomen en gedistribueerd. Zowel fysiek, in de vorm van CD's als digitaal op platforms als iTunes. "Dat vind ik wel zo prettig" aldus Dan. "Dat geeft mij creatieve vrijheid en ik heb geen last van een platenlabel die mij gaat voorkouwen hoe mij nieuwe album zou moeten klinken. Het produceren gedistributeerd van een album doe ik zelf of ik nodig een producer uit die ik goed ken en vertrouw. Het resultaat zal altijd zijn dat ik een album uitbreng waar ik honderd procent achtersta. Voor Europa is het management wel aan het kijken of er mogelijk platenlabels zijn die belangstelling hebben om mijn muziek uit te brengen. Die zitten een stuk dichter op de afzetmarkt in Europa dan wij hier in Zuid Afrika. Er zijn nog geen concrete afspraken maar wellicht dat we een goede deal kunnen sluiten."

Inspiratie, schrijven, air play, exposure

Muziek is het uitgangspunt bij Dan wanneer hij nieuwe songs aan het schrijven is. "Normaal begin ik altijd met het uitproberen van wat losse ideeën op mijn gitaar. Soms kom je dan op een toffe riff of een mooi accoordenschema en dat kneed ik tot een song. Wanneer de muziek is afgerond dán pas ga ik luisteren wat voor gevoel de muziek bij mij oproept en daar schrijf ik dan een tekst op die het beste bij dat gevoel past."

"Ik ben nooit aan het schrijven met het idee dat een song weleens een hit kon worden. Ik maak de muziek zoals ik het wil horen of zoals ik het zou willen kopen. Bovendien wordt de blues en bluesrock zelden gedraaid door de mainstream radiostations. We worden wel veel gedraaid bij regionale en lokale radiostations of zenders die zich richten op onze muziekstijl."

Nieuwe Europese tour

Het afgelopen jaar heeft Nederland kennis kunnen maken met Dan en zijn vaste begeleidingsgroep. De tour was een uitputtingsslag maar ook opwindend om te doen. "Dit was pas onze tweede Europese tour. De eerste tour, in 2013, speelden we voornamelijk in Duitsland en wat gigs in Denemarken. Tijdens de laatste tour hebben we meer landen en podia aangedaan. En op locaties waar we voor de tweede keer optraden bemerkten we dat de opkomst was gegroeid ten opzichte van de eerste keer spelen. Een resultaat waar we blij mee zijn."

"We komen uit Zuid Afrika. Mensen hebben daar vaak een stereotiep beeld over. Ze kennen mijn muziek niet, weten niet wie ik ben dus dat maakt het extra spannend. Maar ik ben enorm blij met de uitkomst. Ook wat de belangstelling in Nederland betreft voor onze muziek. Voor de zomer van 2015 staan er in Europa naast clubs ook festivals gepland. En festivals zijn bij uitstek een mogelijkheid om je te presenteren aan een groter publiek. Publiek wat je later weer kan tegenkomen als je in een club speelt."

The States

In 2005 had Dan een agent die in de States woonde en zijn werkterrein had. Vanuit New Orleans regelde hij zijn zaken. "Ik ben daar naartoe gegaan met het plan om voor een langere periode te blijven. Heb daar een band samengesteld, we speelden in lokale clubs om een hechte strakke groep te worden en de agent had een aantal toffe dingen geregeld. Ik kon een plaat opnemen met Double Trouble, de begeleidingsband van Stevie Ray Vaughn, Award winnaar David Z Rivkin was aangetrokken als producer. Die had een trackrecord als bluesproducer en voor mensen als John Mayall, Kenny Wayne Shepherd, Johnny Lang en vele vele andere topmusici gewerkt. Bovendien was ik geboekt als supporting act voor B.B. King tijdens zijn zomertour."

"Maar voordat alles van start kon gaan gooide orkaan 'Katrina' roet in het eten. En trok naast een spoor van verwoesting ook een streep door alles wat ik van plan was in de States te gaan doen. Al met al een toch een bijzondere ervaring..."

Zijn laatste plaat 'Dear Silence Thieves' scoorde hoge ogen in de States en werd door Blues Rock Review USA verkozen tot het beste album van 2014. Maar na 'Katrina' vond de Amerikaanse agent het genoeg. "Het was al een oude man", gaat Dan verder, "Ging met pensioen. Wat dat aangaat heeft 'Katrina' grondig huisgehouden. Wellicht dat er ooit weer kansen komen om in de States te spelen, maar op dit moment ligt onze focus op Europa. Vergis je niet, blues en bluesrock leeft in Europa. Het is niet voor niets dat gasten als Joe Bonamassa heel veel tijd doorbrengen in Europa om te touren."

Nieuwe generatie

Het vele touren, de optredens en de aandacht die blues op dit moment krijgt in Zuid Afrika betekent ook dat een nieuwe generatie interesse krijgt om blues te spelen. Gitaarspelen kan onder jongeren op heel veel belangstelling rekenen. Dan vindt die ontwikkeling fantastisch. "Het houdt de blues en rock levendig en in de aandacht. Zoveel nieuwe gezichten komen te voorschijn. Voor mij is dat ook belangrijk. Het ziet er naaruit dat ik mijn carrière nog lang kan voortzetten! Ik organiseer ook jaarlijks een gitaarweekend. Met dertig man de stad uit en de provincie in. Een clinic waarbij alle beschikbare tijd wordt besteed aan gitaarspelen. En het fijne is dat die clinics deelnemers heeft opgeleverd die weer op hun beurt als gitarist doorbreken..."

Meer informatie over Dan Patlansky:
Dan Patlansky Facebookpagina
Official Dan Patlansky website