INTERVIEW | Jan Blaauw - 40 YEARS ON STAGE

Tekst: Joost Schouten

40 jaar in de muziek. 40 jaar ideeën delen en songs schrijven. Op zondag 1 november speelt zanger en schrijver Jan Blaauw in Poppodium Victorie, Alkmaar. Samen met de muzikanten met wie hij deze muziek heeft gecomponeerd en uitvoert. Een selectie van songs uit het repertoire van Blues on the Green, JURA, Johnny Feel Good en zijn nieuwe project Dunkey SR zal de setlijst vullen.

40 jaar verhalen

Iedere song een verhaal. Dat is al sinds het begin het uitgangspunt geweest van Jan toen hij zijn eigen songs begon te schrijven. Tekst en muziek met elkaar verbinden. In een stijlmix van rock, blues en ballads. Geschreven samen met muzikanten die spelen of hebben gespeeld met o.a. Jan Akkerman, the Spivs, Rob Hoeke, Thé Lau, Flavium, Livin’ Blues, Barrelhouse, South Side Blues Revue, Johnny Feel Good, Ruben Hoeke Band en Jura.

Een 40-jarig overzicht van creatieve ontmoetingen, inspiratie, schrijven, componeren, arrangeren, spelen én vriendschappen. Jan verteld: “Ik heb zoveel fantastische mensen leren kennen door de muziek. En met veel van hen mogen schrijven, het podium mogen delen en reizen gemaakt. Daarbij heb ik één ding geleerd: muzikaliteit zit ín je. Fantasie en inbeeldingsvermogen helpen enorm, ook als je geen muzikale achtergrond hebt.”

“Ik kan mij het moment nog goed herinneren dat ik rond mijn zestiende met het schrijven van songteksten begon. En ben sindsdien nooit meer gestopt. Het was een verademing om woorden te vinden die uiting gaven aan mijn gevoel. Zelfs mijn eerste bandje speelde alleen maar eigen werk. Je hoorde onze favoriete bands er duidelijk in terug. Dat dan weer wel, hahaha. Maar met vallen en opstaan traden we op, schreven liedjes en waren een band. Iets wat ik zelf anderhalf jaar eerder nooit had kunnen bedenken.”

“Groot voordeel was dat we konden repeteren in het plaatselijke jongerencentrum. Iedere zondagochtend knallen. En koffie drinken met Haagse Puck. Die kwam altijd even buurten als ie zijn hond uitliet. Mooie verhalen vertellend over zijn tijd als uitsmijter op de Zeedijk in Amsterdam. Trots dat ie zelfs genoemd werd in een boek van Appie Baantjer.”

Na een aantal jaren van zeer intensief en veel optreden merkte Jan, halverwege de jaren tachtig, dat zijn stem achteruit ging. Een bezoek aan de KNO arts maakte duidelijk dat er een probleem was ontstaan die medisch handelen noodzakelijk maakte. Deze ingrijpende operatie aan zijn stembanden en het herstel boden nieuwe kansen, hoewel die door de arts sterk werden afgeraden. "Nooit meer zingen, geen alcohol en zeker niet roken. Hij waarschuwde mij dat als ik hetzelfde zou terugkrijgen op mijn stembanden, het vrijwel zeker keelkanker zou zijn. Maar stoppen met muziek was voor mij geen optie. Ik heb vervolgens bijna 10 maanden logopedie begeleiding gehad en daarna zanglessen gevolgd. Alles om mijn ademhalingstechnieken te optimaliseren. En ondertussen stap voor stap de kracht in mijn stem proberen terug te vinden."

Op uitnodiging van een toen zeer bekende producer besluit Jan om mee te werken aan de opnames van een single die landelijk zou uitkomen. “Er zat in eerste instantie voor mij maar één “maar” aan: Muziek en teksten waren geschreven door de producer. Na het beluisteren van de demo-versies van beide songs en overleg kon ik mij daar wel in vinden en zij pasten bovendien goed bij mijn stem. Ook al betekende het qua auteursrechten dat ik op nul stond, bood het mij wél een kans landelijk door te breken. Mijn voorstel om de liedjes eerst als eenvoudige demo op te nemen om te kijken of een en ander aan onze verwachtingen zou voldoen werd viendelijk aan de kant geschoven. We zouden meteen de studio induiken en er voor gaan.”

“Het hele proces van die lancering zag er veelbelovend uit. Ik werd in de landelijke dagbladen aangekondigd als nieuwe artiest uit de stal van… Vrijwel gelijk hingen er journalisten bij mij aan de telefoon. Hitkrant, Popfoto noem maar op. Ik woonde nog bij mijn ouders en die stonden met stijgende verbazing te kijken naar hun constant rinkelende telefoon.”

"En ook al waren de muziek en teksten niet van mij, mijn gebroken stem zou leidend zijn in deze songs. Maar na de opnames bleek de mix zó vlak te zijn dat ik meteen de stekker uit het project trok. Ik was niet van plan om mijn hervonden stem in te zetten voor iets waar ik, tegen de toezeggingen in, nauwelijks invloed op bleek te hebben."

Het sterkte Jan in de beslissing om alleen nog maar eigen werk te schrijven. “Dus ging ik mijn eigen materiaal opnemen. Voor mijzelf. Ik wilde mijn eigen muziek vastleggen. En dat met behulp van goede muzikanten. Mocht het ooit weer misgaan met mijn stem, dan heb ik in ieder geval mijn opgenomen liedjes nog. Een paar maanden na de afgebroken lancering ben ik bij de producer langs gegaan en heb mijn demo laten horen met de boodschap dat dit voor mij in het vervolg de enige manier zou zijn waarop ik 'bekend' zou willen worden. Het resultaat was dat ik nog een aantal jaren geconfronteerd werd met opmerkingen als "Oh, jij bent die lastige gozer die eisen stelt?' Daar heb ik altijd hartelijk om gelachen."

Doorbraak

Een 'doorbraak' kwam in 2014 toen Ruben Hoeke en Jan besloten om JURA - een project uit 2002/ 2003 - een vervolg te geven. Ruben en Jan kenden elkaar vanuit de muziekscene en in 2002 kruisten hun wegen dusdanig dat ze besloten om samen aan de slag te gaan met het schrijven van liedjes. In een relatief korte tijd schreven zij fanatiek aan hun eigen repertoire. Er werden muzikanten uitgenodigd, o.a. saxofonist Boris van der Lek en drummer Remco van der Sluis, en in de studio van Ruben kwam het JURA album 'Freedom Road' tot stand. Na een aantal optredens door Nederland werd JURA geparkeerd en gingen beide heren weer hun eigen richting.

Een uitnodiging aan Ruben en Jan voor een semi-akoestisch optreden in 2014 werd aangegrepen om de muziek van JURA te spelen zoals ze was ontstaan: met gitaar en zang. Die manier van optreden beviel zo goed dat ze samen weer vol enthousiasme nummers gingen schrijven en een uitnodiging kregen van Rein Wynja om in zijn River Studio een album op te nemen. Een album met, op één song na, eigen stukken, semi-akoestisch gespeeld en opgenomen op 432 Hz in plaats van het gangbare 440 Hz, als extra 'gimmick'. “432 Hz wordt geroemd om een rustiger klankbeeld” legt Jan uit. “Een natuurlijke frequentie en dat past heel mooi bij ons reportoire.”

Het album River Songs ontving lovende recensies. Met als resultaat tientallen optredens en veel media-aandacht van o.a. radiostations als NPO 6 Jazz & Soul en Arrow Classic Rock. Ze tourden met zijn tweeën door heel Nederland. Van kroegen en festivals tot en met theaters. “Het samenspel met Ruben verloopt naadloos. We voelen elkaar goed aan en smeden net zo lang aan een song totdat ie staat als een huis.” De muziek, boodschap en verhalen van het eigen werk leverden veel emotionele reacties op bij het publiek. “Voor mij de bevestiging dat ik, zo'n 20 jaar eerder, de juiste keuze had gemaakt om door te gaan met eigen teksten en songs.”

Bluesgate

Muziek loopt als de spreekwoordelijke rode draad door Jan zijn leven. Naast optreden en het schrijven van songs is Jan eigenaar en schrijver/publicist van bluesgate.nl. Een website vol met kleine biografieën van (inter)nationale bluesartiesten en mensen die werkzaam zijn in de muziekbranche. "Ik dacht er eerst aan om een échte krant uit te geven. Had daar een soort van businessplan voor geschreven, maar twijfelde toch. Kijk, ik doe alles zelf. De contacten leggen, de interviews, het uitwerken, corrigeren, vormgeven en publiceren. Voor een fysieke krant moest ik op zoek naar adverteerders om advertentieruimte te verkopen om de krant gratis te kunnen aanbieden. Daarnaast moest ik ook voor verspreiding gaan zorgen. En 15.000 kranten opgestapeld in je gang is geen feest. Voordat die de deur uit zijn?"

"Een vriend van mij raadde mij aan om eens in gesprek te gaan met Machgiel Bakker. Machgiel heeft veel ervaring in de muziekbranche en is oprichter van Radio Remember. Hij kon objectief mijn ideeën aanhoren. Na een aantal gesprekken gaf hij mij de raad om bluesgate online te plaatsen. Dan hoefde ik mij alleen maar bezig te houden met wat ik werkelijk wilde, namelijk mensen hun verhaal laten doen. Bijkomend voordeel is dat mijn site volledig onafhankelijk is en dat er geen adverteerder op te vinden valt. Ik heb ervaren dat dat voor een aantal muzikanten dé reden is geweest waarom ze bij mij meer wilden vertellen dan dat ze in eerdere interviews loslieten. En dat is mij veel waard..."

"Ik was kennelijk niet de enige die met een idee voor een bluesmagazine of krant rondliep, want kort nadat ik mijn website had gelanceerd verscheen de Blueskrant. Eigenlijk exact hetzelfde opgezet als ik als concept had bedacht en uitgewerkt. Maar als ik naar de statistieken van mijn eigen bluesgate.nl kijk en de hoeveelheid unieke bezoekers en hits zie per jaar zie, dan heb ik al een hoop papier en CO2 bespaard en vele tienduizenden lezers per jaar bereikt."

De interviews zelf bereidt Jan nooit tot in detail voor. “We spreken af, gaan zitten, beginnen aan het 'begin' en de gebeurtenissen, anekdotes en verhalen komt spontaan vanzelf. Dat levert uiteindelijk mooie interviews met muzikanten of mensen op, die op een andere manier in de muziek werkzaam zijn. En die publiceer ik één op één.”

Albumcovers

Daarnaast is Jan een gewaardeerd ontwerper die voor bands het artwork voor hun albums ontwerpt. “Juist omdat ik in de muziek zit en beroepshalve grafisch ontwerper ben, is dit een fijne combinatie. Ik heb qua ontwerpen een flexibele instelling. Het creatieve proces gaat altijd in samenspraak met de betreffende bands.”

O.a. Barrelhouse, Oscar Benton, JURA, Wolf Mail, Ralph de Jongh en Ruben Hoeke hebben meerdere albums uitgebracht die door Jan zijn ontworpen. “Altijd gaaf om te doen en op die manier betrokken te zijn bij hun muziek. Ik ontwerp de vlag die de lading dekt. Mooi om te zien dat Barrelhouse in 2017 een Edison won met hun album Almost There, terwijl mijn hoesontwerp op een groot scherm werd geprojecteerd." Ook radiomaker en presentator Co de Kloet - NPO 6 Soul & Jazz - is bijvoorbeeld een liefhebber van de ontwerpen die Jan voor Ruben Hoeke heeft gemaakt. "Zeker wanneer de waardering voortkomt uit het feit dat een albumontwerp naadloos aansluit bij de muziek. Het één versterkt het ander. Zo hoort dat ook, toch?”

Als tourmanager van de Canadese gitarist Wolf Mail is hij drie keer op tournee geweest door heel Europa. “Ook weer zoiets dat komt aanwaaien omdat je in de muziek zit. Via vriend en muziekliefhebber Jan Deken heb ik in 2010 Wolf Mail leren kennen. Daar is een fijne vriendschap uit ontstaan. Wolf zocht een tourmanager en nodigde mij uit. Hij wist dat ik zelf muzikant ben en ik kén die andere kant. Het is fijn als je als muzikant je focus kunt leggen op datgene waarvoor je bent geboekt. Dat er iemand naast je staat die je vertrouwt, de dingen regelt tijdens de tour en onpartijdig gesprekspartner kan zijn. En, niet onbelangrijk, goed gezelschap is binnen de band. Je zit tenslotte dag en nacht en vele honderden kilometers op elkaars lip. De onverwachte ontmoetingen en ervaringen die je opdoet onderweg? Fantastisch om mee te maken. En als alle ellende die COVID-19 over ons uitstort achter ons ligt krijgt dat zeker een vervolg.”

Podium Victorie

Veertig jaar op en langs het podium. Met blues, bluesrock en Americana als uitgangspunt. Waarom juist die stijlen? “Die liggen mij het beste. Daar kan ik mij in uitten op een manier die bij mij past. Inhoudelijk over de zelfkant van leven, serieus, soms met een knipoog en voor veel mensen herkenbaar.”

Jan dankt zijn muziek ook zeker aan de topmuzikanten en geluidstechnici die bereid waren en zijn, om met zijn ideeën aan de slag te gaan. “Iedere muzikant heeft zijn sporen verdient. En wat ze gemeen hebben is dat ze altijd hun eigen gang gaan met de liefde voor muziek als belangrijkste gids. En nogmaals: zonder hun medewerking, inzet en enthousiasme had ik de muziek die we samen gaan spelen op 1 november, nooit kunnen realiseren.”

De indrukwekkende line up bestaat uit: Johnny Laporte, Ruben Hoeke, Willem Swikker, Peter van Vleuten, Mike Kamp, Eric Hoeke, JaapJan Schermer, Rick Nieuwenhuizen, Pé de Wit, Art Bausch, Mark Harmsma, Pim Spetter, Armando Jansen, Leon van Etten en Rein Wynja. Muzikanten die bekend zijn van groepen als Jan Akkerman, The Spivs, Rob Hoeke, Thé Lau, Flavium, Livin’ Blues, Barrelhouse, South Side Blues Revue, Johnny Feel Good en de Ruben Hoeke Band.

Op 1 november zal in Poppodium Victorie, Alkmaar een boeiende selectie van eigen blues, rock songs en ballads door genoemde muzikanten tot leven komen en hun eigen verhalen vertellen. Verhalen over alle randen van het bestaan. Iedere dag aanwezig, zelden zichtbaar... en soms te horen.